قدس آنلاین: حال پرسش اینجاست که قبولی و ورود بیشتر دختران به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را باید در چه عواملی جست‌وجو کرد و آثار مثبت و منفی آن چیست؟
• آثار مثبت و منفی دارد
نسرین نورشاهی، رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم و تحقیقات در پاسخ به قدس می‌گوید: این موضوع می‌تواند ریشه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داشته باشد برای مثال بیشتر بودن تعداد شرکت‌کنندگان خانم در آزمون به نسبت آقایان موجب سهم بردن بیشتر آن‌ها از کنکور بوده است.
او می‌گوید: آقایان هزینه فایده می‌کنند و حاضر نیستند در هر رشته‌ای وارد شوند چون در آینده باید شغل داشته باشند و پاسخگوی مخارج زندگی باشند.
وی با بیان اینکه زنان به نسبت مردان در مقطع دبیرستان بیشتر درس می‌خوانند و توانمندی علمی دارند، می‌افزاید: این موضوع سبب شده تا آنان از آقایان در رقابت کنکور پیشی بگیرند. ضمن اینکه بیکاری دانش‌آموختگان در سال‌های اخیر سبب شده تا آقایان تمایل چندانی برای ورود به دانشگاه نداشته باشند چون نیازمند شغل هستند و باید پاسخگوی هزینه‌های زندگی باشند.
نورشاهی سپس به آثار پدیده مذکور می‌پردازد و می‌گوید: این موضوع آثار و پیامدهای احتمالی مختلفی خواهد داشت که افزایش انتظارات بانوان از زندگی آینده، زنانه شدن بازار کار و بهبود کیفیت زندگی زنان تنها بخشی از آن‌هاست.
وی کمک به توسعه کشور و افزایش مشارکت در بخش‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را از دیگر آثار پدیده یاد شده می‌خواند و می‌گوید: البته این اتفاق زمانی خواهد بود که بازار کار برای بانوان دانشگاهی فراهم باشد در غیر این صورت منجر به سرخوردگیشان می‌شود.
نورشاهی ادامه می‌دهد: البته این پدیده افزایش انتظارات دختران از شریک زندگی آینده‌شان را به دنبال دارد که عدم تعادل تحصیلی بین آن‌ها ممکن است منجر به مشکلاتی شود.
• ضرورت ایجاد موازنه در پذیرش دانشجو
محمد مهدی نژاد نوری، معاون سابق آموزشی وزارت علوم هم در این باره به قدس می‌گوید: مدت زیادی بود که سهم دانشجویان دختر در رشته‌های علوم انسانی نسبت به پسرها بیشتر بود یعنی 60درصد خانم‌ها بودند و 40درصد آقایان اما در رشته‌های فنی و مهندسی عکس این موضوع را شاهد بودیم؛ یعنی آقایان بالای 60درصد و خانم‌ها کمتر از 40درصد پذیرش می‌شدند و این گونه در مجموع به یک موازنه رسیده بودیم اما چند سالی می‌شود که توازن به هم خورده و سهم خانم‌ها بیشتر شده است.
وی کاهش علاقه پسران برای ورود به دانشگاه به دلیل کم‌تأثیری دانشگاه در اشتغال‌زایی را مهم‌ترین عامل به هم خوردن موازنه و پیشتازی دختران در رقابت کنکور در چند سال اخیر می‌داند و می‌گوید: به همین دلیل آقایان برخلاف خانم‌ها برای ورود به دانشگاه وقت و انرژی چندانی صرف نمی‌کنند و چون نظام پذیرش دانشجو در کشور به ویژه در رشته‌های اساسی و جذاب نیز آزمون و نمره است در نتیجه دختران سهم بیشتری در رقابت کنکور می‌برند.
وی تداوم پیشتازی بانوان در رقابت کنکور را مثبت نمی‌داند و می‌گوید: چون این موضوع در آینده توازن بازار کار را به هم می‌ریزد و آن وقت سبک زندگی و مسئولیت‌های اجتماعی هم به هم می‌خورد. در واقع اگر می‌خواهیم دانشجویان پس از اخذ مدرک کارشناسی، راهی منزل شوند و کار خاصی انجام ندهند در این صورت فرقی ندارد که پذیرش‌شدگان خانم یا آقا باشند. اما اگر واقعاً می‌خواهیم آمایش آموزش عالی را به نحوی سازماندهی کنیم که از آن طرف ظرفیت‌های جذب ایجاد شود و از سوی دیگر تربیت، تربیت کارآمد باشد و مهارت‌هایشان افزایش یابد حتماً باید این توازن در پذیرش متناسب با بازار کار آینده برقرار شود در غیر این صورت تعادل اجتماعی به هم می‌خورد و خیلی از وظایفی که در حیطه بانوان است محقق نخواهد شد و از آن طرف هم آقایانی که علاقه‌مند هستند در عرصه‌های مختلف کار کنند از دانش، مهارت و تجربه لازم برخوردار نخواهند شد. بنابراین حتماً باید به نحوی عمل کرد که این توازن و تناسب را ایجاد کنیم.
وی با اشاره به ضرورت اتخاذ تدابیری از سوی سیاست‌گذاران آموزشی برای ایجاد توازن در پذیرش دانشجو می‌گوید: یکی از این سیاست‌ها سهمیه‌بندی رشته‌هاست- روشی که در گذشته پیاده می‌شد- علاوه بر این ارتقای سطح آموزش‌های مهارتی است و مهم‌تر از همه باید نظام پذیرش دانشجو متفاوت شود. یعنی فقط بر اساس کنکور تستی نباشد تا هر کسی که بیشتر در خانه می‌نشیند و در جامعه نیست موفقیت ظاهری‌اش بیشتر باشد. این گونه توازن دوباره ایجاد می‌شود و از یک ساختار مناسبی در آموزش عالی برخوردار می‌شویم.
وی می‌گوید: متأسفانه پس از قبولی در کنکور حتی آن‌هایی که در دانشگاه‌های مناطق محروم و کم‌برخوردار قبول می‌شوند به محض اینکه دارای تجربه می‌شوند و موفقیت‌هایی کسب می‌کنند برای درآمدزایی و رفاه بیشتر و همچنین کسب شهرت منطقه خود را ترک می‌کنند. البته پیشتر وزارت بهداشت برای مناطق محروم سهمیه اختصاص داده بود با این فرض که پس از دانش‌آموختگی در محل سکونتشان می‌مانند و به مردم خدمت می‌کنند اما بسیاری از این افراد پس از مدتی از مراکز استان‌ها به ویژه تهران سر در می‌آورند.
*در عرصه علمی خط کشی نداریم
اما حجت‌الاسلام علیرضا رئیسی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نگاه مثبتی به پدیده یاد شده دارد و معتقد است: زنان به اندازه مردان جامعه ما بااستعداد هستند و چون فرصت و انگیزه بیشتری برای مطالعه دارند در کنکور پیشتاز شده‌اند.
وی با طرح این پرسش که چرا کسانی که کشور را به تفکیک جنسیتی متهم می‌کنند این گونه موارد و مباحث را نمی‌بینند، می‌گوید: نظام جمهوری اسلامی نشان داده که در عرصه علمی مثل سایر عرصه‌ها خط کشی نکرده است و تفکیک جنسیتی ندارد. سندش هم همین پیشتازی بانوان در کنکور است. یعنی هر کسی که توانایی داشته باشد می‌تواند به مدارج بالا دست پیدا کند به طوری که ما در حال حاضر قاضی زن داریم و 30درصد مسئولیت‌ها در ادارات دولتی در دست بانوان است. این‌ها آمارهایی قابل تأمل است.
نظر شما